Leyndarmálið á bak við lífshamingjuna - er að hafa ekki leyndarmál, lifa af heilu hjarta - sem er að segja hug sinn og sögu sína kinnroðalaust, - hætta að reyna að vera fullkomin/n

Brene Brown er rannsóknarprófessor í University of Houston Graduate College of Social Work. Hún hefur varið 10 árum í að rannsaka berskjöldun (vulnerability),  skömm,  áreiðanleika (authenticity) og hugrekki. Hún er höfundur bókarinnar "The Gifts of Imperfection."  

Eftirfarandi er þýðing (og smá útúrdúrar) á grein sem birtist á CNN "Want to be happy, stop trying to be perfect."  

Hún er þarna með "lykilinn" að lífshamingjunni - og efni hennar kallast algjörlega á við það sem við hjá Lausninni erum að vinna með í sambandi við meðvirkni, en sá sem er meðvirkur er einmitt alltaf með hausinn fullan af því "hvað aðrir eru að hugsa" og að geðjast umhverfinu svo að hann sé samþykktur. Sér ekki eigið verðmætamat, nema í gegnum aðra (einföldun). 

En eftirfarandi er "þýðing" - þetta er hraðsuða, en mér finnst þetta svo ótrúlega mikilvæg skilaboð og held að við værum svo mjög bætt ef að við færum að lifa í heimi án blekkinga og þykjustunnileikja. Fólk færi að þora að segja hlutina eins og þeir eru, en ekki lifa bak við grímur meira og minna allt lífið, þar sem það segir bara "allt ágætt" þrátt fyrir að vera e.t.v. í vanlíðan. 

En hér er heila klabbið: 

Mörg okkar hafa í gegnum árin rembst eins og rjúpan við staurinn við að vera fullkomin.  En undarlegt en satt, að aldrei virðist það nást og við erum orðin úrvinda, teygð og toguð að innan af skömm og vonbrigðum yfir því að ná ekki þessum meinta fullkomleika.

Við getum ekki slökkt á "röddinni" í hausnum, sem hljómar eitthvað á þessa leið "Þú ert aldrei nógu góð/ur"  - "Hvað skyldi fólk eiginlega halda?" ..

Hvers vegna, þegar við vitum að það er ekkert til sem heitir fullkomið, eyðum við svona miklum tíma og orku að vera og gera allt fyrir alla? Halda öllum ánægðum? -

Er það vegna þess að við erum svona hrifin af fullkomnun? - Öööö.. nei!
Staðreyndin er sú að við löðumst að fólki sem er raunverulegt og með báða fætur á jörðinni.  Við hrífumst af frumleika og dáumst að lífi sem er svolítil  óreiða og ófullkomið.

Við sogumst inn í fullkomleikann af einfaldri ástæðu:  Við teljum að fullkomleikinn muni vernda okkur.
Fullkomleiki er sú trú að ef við lifum fullkomin, lítum fullkomlega út, og hegðum okkur fullkomlega vel, getum við forðast eða gert sem minnst úr sársaukann við ásökun, áfellisdóm og skömm.
Við verðum öll að upplifa að við séum einhvers virði og tilheyrum einhverjum, og verðmæti okkar er í húfi þegar við erum aldrei nógu _____________ (þú getur fyllt í eyðuna: mjó, falleg, gáfuð, sérstök, hæfileikarík, dáð, vinsæl, upphafin).

Fullkomleiki er ekki það sama og reyna að gera okkar besta. Fullkomleiki er ekki um að ná heilbrigðum markmiðum og vexti;  hann er skjöldur.  Fullkomleiki er 20 tonna skjöldur, sem við dröslum með okkur, og ímyndum okkur að hann muni vernda okkur, þegar hann í raun er hluturinn sem hindrar okkur að vera séð og að ná flugi.

Þegar við búum í samfélagi þar sem yfir flæða óuppfyllanlegar væntingar í öllu mögulegu,  frá því hversu mörg kíló við eigum að vera til þess hversu oft í viku við eigum að stunda kynlíf, er ógnvekjandi að leggja frá sér varnarskjöldinn.  Að finna hugrekkið, ástríðuna og tenginguna við að flytja sig frá hugsuninni "Hvað ætli fólk hugsi"?  yfir í "Ég er nóg."  það er ekki auðvelt.  En hversu hrædd sem við erum við breytingar, kemur að því að við verðum að svara eftirfarandi:
Hvort er meiri áhætta?  Að sleppa því sem fólk hugsar - eða að sleppa því hvernig mér líður,  hvernig ég trúi, og hver ég er?

Hvernig búum við okkur undir hugrekki, ástríðu og tengingu sem við þurfum til að ná utan um okkar eigin ófullkomleika og að viðurkenna að við erum nóg - að við séum verðug ástar, að tilheyra og gleði?  Hvers vegna erum við öll svona hrædd við að láta hin sönnu okkur vera séð og þekkt. Hvers vegna erum við svona lömuð yfir því hvað aðrir hugsa um okkur?
Eftir áratuga rannsóknir Brene Brown á  berskjöldun, skömm, og áreiðanleika, hefur hún uppgötvað eftirfarandi:

Djúp þörf fyrir að tilheyra og vera elskuð er eitthvað sem engin manneskja getur gefið afslátt af. Við erum líffræðilega, vitsmunalega, líkamlega og andlega "víruð" til að elska, vera elskuð og tilheyra.
Þegar þeim þörfum er ekki fullnægt, virkum við ekki eins og okkur er ætlað. Við brotnum. Hrynjum niður. Við dofnum. Okkur verkjar. Við meiðum aðra. Við verðum veik.  
Sannarlega eru aðrar ástæður veikinda, doða og sársauka, en fjarlægð við ást og að tilheyra mun alltaf leiða til þjáningar.

Í rannsóknarviðtölum sínum, komst hún að því að aðeins einn hlutur aðskildi konurnar og karlana sem upplifðu djúpstæðar tilfinningar ástar og þess að tilheyra frá þeim sem voru að berjast við það. Það var verðmætamat þeirra.  Það er eins flókið og einfalt og eftirfarandi:
Ef við viljum upplifa að fullu ást og það að tilheyra, verðum við að trúa að við séum verðug ástar og að tilheyra einhverjum.

Stærsta áskorunin fyrir okkur flest er að trúa að við séum verðug núna, á þessari mínútu.  Það eru engar forsendur fyrir verðmæti.

Mörg okkar hafa skapað lista fyrir forsendum verðmætis:

 

• Ég verð vermæt/ur þegar ég hef misst 10 kíló
• Ég verð verðmæt ef ég verð ófrísk
• Ég verð verðmæt/ur ef ég verð/held mig edrú
• Ég verð verðmæt/ur ef allir halda að ég sé gott foreldri
• Ég er verðmæt/ur ef ég hangi áfram í þessu hjónabandi
• Ég verð verðmæt ef ég næ í flottan maka
• Ég verð verðmæt þegar foreldrar mínir samþykkja mig loksins
• Ég verð verðmæt/ur þegar ég get gert allt, og það lítur út fyrir að ég sé ekki einu sinni að reyna

Hér er það sem er í raun kjarninn í því að lifa af heilu hjarta:

Verðmæt/ur núna. Ekki EF. Ekki ÞEGAR.  Þegar við erum verðug ástar og þess að tilheyra núna. Þessa mínútu. Eins og er.

Að sleppa forsendunum fyrir verðmæti þýðir að ganga hinn langa gang frá " Hvað heldur fólk?" til þess: "Ég er nóg."  En eins og öll mikil ferðalög,  hefst þessi ganga á einu skrefi, og þetta fyrsta skref í göngunni að heilu hjarta er að æfa sig í hugrekki.

Rót orðsins "courage" á ensku er er latneska orðið cor - fyrir hjarta.  Í fyrri tíma skilgreiningu hafði orðið "courage" aðra skilgreiningu en það hefur í dag.  Það hafði upprunalega þá þýðingu að segja hug sinn, með því að tala frá hjartanu.  Það stemmir ágætlega við íslenska orðið hugrekki, að segja hug sinn.

Í tímans rás hefur skilgreiningin breyst og í dag á hugrekki meira skylt við  hetjuskap.  Hetjuskapur er mikilvægur og við þurfum sannarlega á hetjum að halda, en Brene Brown telur að við höfum misst tenginguna við það að tala einlæglega og opinskátt um hver við erum, um tilfinningar okkar, og um reynslu okkar (góða og slæma) - það sem er skilgreining á hugrekki.

Hetjuskapur er oft um það að leggja lífið að veði.  Hugrekki er um að leggja berskjöldun okkar að veði - að fella varnir okkar. Ef við viljum lifa og elska af heilu hjarta og taka þátt í tilverunni þar sem við erum verðmæt, af sjónaróli verðugleikans, er fyrsta skrefið að æfa hugrekkið að vera saga okkar (skammast okkar ekki fyrir líf okkar) og segja sannleikann um það hver við erum.  Meira hugrekki er ekki hægt að hugsa sér."

---

"SANNLEIKURINN MUN GJÖRA YÐUR FRJÁLS" .. 

Athugasemdir

[Jóna Kolbrún Garðarsdóttir, 22.9.2011 kl. 01:23]

Heyr, heyr, frábær grein hjá þér og þýðingin er flott...

[Jóhanna Magnúsdóttir, 22.9.2011 kl. 01:32]

Takk, takk - ég var gjörsamlega heilluð sjálf, kom þreytt heim eftir vinnu, en var búin að rekast á greinina og hreinlega VARÐ að koma henni á framfæri.

[Laufey B Waage, 22.9.2011 kl. 08:25]

Góð grein og þörf. Þetta þvældist lengi fyrir mér - og ég er alls ekki alveg laus við það.

[Jóhanna Magnúsdóttir, 22.9.2011 kl. 08:34]

Þetta þvælist sko fyrir okkur öllum og við þurfum að vera stanslaust að minna okkur á, - og merkilegt nokk þetta er ekkert nýtt! .. "Sannleikurinn mun gera yður frjáls" er úr Biblíunni eins og þú þekkir eflaust Laufey og það hefur örugglega staðið fyrr.

Úr því við erum orðin grímulaus, get ég alveg sagt frá því að ég var einu sinni dáleidd, og þá var ég spurð hvað ég væri að gera - og þá sagðist ég vera að skrifa. Konan spurði "og hvað ertu að skrifa" .. og ég svaraði að bragði og kom sjálfri mér á óvart reyndar - "ég er að skrifa sannleikann" .. ég var sko ekki stödd í nútímanum heldur, þetta var skrítið og magnað, - en mín upplifun og mér finnst hún vera farin að skýrast all verulega núna. Ég áttaði mig ekki á þessu á þessum tímapunkti. 

Ég er virkilega hugrökk núna að segja frá þessu ...  en ef ég prédika grímuleysi er eins gott að ganga þannig fram.  

[Ragnhilld H. (IP-tala skráð) 22.9.2011 kl. 14:55]

Takk hjartanlega fyrir þessa góðu grein og þyðingu Þetta er sú bylting sem þarf að verða til að skapa nyjann heim og nýtt Island !! Þetta er ekki auðvellt ,sjálf hef eg ætið farið eftir minu hjata ,aldrei reynt að vera nnað en eg sjálf , ógnað mörgum , hötyð af öðum , iðrast aldrei ,þvi hver ætti eg að vera önnur en eg sjálf Þó heimurinn myndi vilja það , vinir og fjsk  .....til hvers ??? spurðu alltaf sjálfa/ sjálfann þig   ...til hvers ?...fyrir hvern  ?    til að a'rir se sáttari  ... en þú sitjir eftir með vanliðan   ........þetta er meðal stóra ástæðan fyrir öllu hruninu bæði her og annarsstaðir .....allir að kóa með plottinu . prettunum , segja ekki upphátt ,ljúga ,falsa  , BREYTA MER I EITTHVAÐ SEM LITUR VEL ÚT GLANSAR GLÓIR !!   allt tiL að -öðrum liki betur við MIG  !!!!   Byrtingar myndirnar eru óteljandi og langur tima að snúa öllu við .....en hálfanað verk þá hafið er  !!

[Jóhanna Magnúsdóttir, 22.9.2011 kl. 15:43]

Takk fyrir Ragnhilld,  ég er nefnilega sammála þér, - ég held að þarna sé mjög mikilvægur lykill, sem vonandi sem flestir fara að átta sig á.  Ég hef þurft að læra "the hard way" - var gífurlega meðvirk, alltaf að þóknast og þykjast.

Það er frelsandi að fella grímuna og vera algjörlega ég sjálf, og ég trúi því líka þegar allir hafi náð því takmarki þá sé illskan og ofbeldið orðið all verulega minna í heiminum, og vonandi á hverfandi braut.